Alüminyum döküm yeteneği şu özellikleri kapsar. Malzemenin ergitme, döküm, katılaşma ve soğuma esnasında uğradığı değişikler önemlidir.

• Akıcılık
• Kalıp doldurma yada dökülebilirlik
• Lunker oluşumuna yatkınlık (alüminyum döküm boşluklarının meydana gelmesi)
• İç gerilmelerin oluşumu ve çatlamalar

AKICILIK

Akıcılık, sıvı metalin kalıp boşluğunu tam olarak doldurma yeteneği olarak tanımlanır. Döküm işleminden önce kullanılacak erimiş metalin yeterli akıcılığa sahip olup olmadığını farklı sıcaklıklarda spiral döküm yaparak belirlenir. Döküm işleminde dökülen malzemenin akışkanlığını ya da dökülebilirliğini etkileyen başlıca parametreler:

• Döküm sıcaklığı
• Katılaşma ısısı
• Sıvı metalin ısı içeriği
• Sıvı metalin bileşimi
• Katılaşma türü ve aralığı
• Yolluk sistemi
• Kalıbın (kum, metal, seramik) ısı iletme kabiliyeti
• Kalıp malzemesinin ıslanma özelliği
• Döküm şartları (metal sıcaklığı, hızı, döküm yükseldiği, statik basınç)
• Besleyici ve çıkıcılardır.

Sıvı metalin akıcılık özelliği spiral deneyi ile ölçülür. Alüminyum alaşımlarının bu özelliği bir dereceye kadar zayıftır. Alaşımlama alüminyuma akıcılık kazandırır. Alaşımlarda ötektik bileşimler en yüksek akıcılık değerlerine sahiptir. Alaşımda bulunan cüruflar ve yabancı maddeler akıcılığı olumsuz yönde etkileyebilirler.

Alaşımlarda meydana gelen alümina, sıvı maden yüzeyinde, zar şeklinde bir kabuk oluşturur. Bu kabuk sıvının akıcılığını önleyerek azaltır. Bu etki, sıvı yüzeyinin büyüklüğü ile artar. Alaşımların tekrar ergitilmelerinde alümina artacağı için, akıcılık giderek azalır. Bu durum, aynı zamanda alaşımın mikroyapısını kabalaştırır ve mekanik özelliklerini düşürür. Kalıp kumlarının özellikleri de alaşımın akıcılığını etkiler.

Hacim küçülmesi diğer alaşımlardaki gibi gerçekleşir. Bu özellik alüminyumda fazladır. Alaşımlarında azalmakla beraber, birçok alaşımlara göre yine yüksektir (%6,7). Bu yüzden katılaşma çekmesi pek çok hata (çöküntüler, çatlama, çarpılma vb.) meydana getirebilir. Özgül ağırlığın azlığı (2,7 gr/cm³) besleme zorluğunu da ortaya çıkarır. Bunun için dökümde, bu özellikler göz önüne alınmalıdır. Alüminyum alaşımlarında en az çekme doymuş katı eriyik içindir.

Çeliği                                                    6

Alaşımlı çelik                                      9

Yüksek alaşımlı çelik                        10

Dövülebilir dökme demir                  5

Al                                                          8

Al–Cu4Ni2Mg                                     5.3

Al–Si12                                               3.5

Al–Si5Cu2Mg                                    4.2

Al–Si9Mg                                            3.4

Al–Si5Cu1                                          4.9

Al–Si5Cu2                                          5.2

Al–Cu4                                               8.8

Al–Sil0                                                5

Al–Si7NiMg                                      4.5

Al–Mg5Si                                          6.7

Al–Si7Cu2Mg                                  6.5

Al–Cu5                                              6

Al–MglSi                                         4.7

Al–Zn5Mg                                      4.7

Cu (saf)                                             4

Pirinç                                               6.5

Bronz                                               7.5

Al bronzu                                         4

Sn bronzu                                       4.5